| مظالم انگلیس در بین‌النهرین |  قیموميت انگلستان بر بین النهرین (عراق) که پس از جنگ جهانی اول صورت گرفت، موجب گردید کشورها و ملتهای مختلف جهان به ویژه همسایگان آن واکنشهایی را از خود نشان دهند. در این میان مردم ایران آن چنان که انتظار مي‌رفت، بیش از دیگر ملل در رد و مخالفت با چنین ادعایی فعالیت کرده، به اقدامات بایسته‌ای دست زدند که از جمله آنها چاپ و انتشار کتابچه‌ای با نام مظالم انگلیس در بین النهرین است که نمایندگان چهارمین دوره مجلس شورای ملی آن را پیشنهاد داده، چاپخانه برادران باقرزاده هم بر آن جامه عمل پوشاند. این پیشنهاد به دنبال سئوال یکی از نمایندگان در جلسه بعدازظهر 27 دی 1301 مطرح گردید؛ محمدخان دانش در ضمن دو سئوال از قوام السلطنه (رئیس الوزرای وقت) پرسید که دولت ایران در برابر ادعای قیومت انگلستان بر بین النهرین چه اقداماتی انجام داده است؟ سئوال او و بحث و گفت و گو درباره آن در چند جلسه بعدی مجلس پی گیری شد و نمایندگان هر کدام به فراخور توان خود در مورد اهمیت موضوع سخن گفتند. در این میان سید حسن مدرس و سلیمان میرزا اسکندری سخنرانیهای مستدلی انجام دادند و علاوه بر بیان تاریخچه‌ای از روابط ملت و دولت ایران و عراق خواستار اقداماتی شدند. به دنبال آن در جلسه 29 دیماه سلیمان میرزا پیشنهاد کرد که «اگر مجلس در نظر دارد اسناد و مدارک مربوط به بین النهرین طبع و توزیع گردد.» نمایندگان با اکثریت به آن پیشنهاد رأی موافق دادند و یک کمیسیون شش نفری هم مسئولیت یافت «در خصوص طبع و مقدار مطبوع و سایر ترتیبات آن» تصمیماتی را گرفته به موقع اجرا بگذارد. این اسناد که به احتمال بسیار نزد شیخ محمد خالصی زاده فرزند آیت الله محمدمهدی خالصی (از علمای مبارز بین النهرین که مدتی هم در ایران روزنامه لواء بین النهرین را به دست انتشار سپرد) نگهداری مي‌شد در خرداد 1302 روانه بازار شد و در دسترس عموم قرار گرفت. عنوان کامل آن مظالم انگلیس در بین النهرین از روی کتابچه‌ای که به تصویب مجلس شورای ملی ایران به طبع رسیده به اضافه ملحقات، بود که به ضمیمه جریده اتحاد اسلام در مطبعه برادران باقرزاده (تهران) چاپ گردید.
منبع:«مظالم انگلیس در بین النهرین»، فصلنامه مطالعات تاریخی، صص 9 تا 73.
| این مطلب تاکنون 2936 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|