| ایران، اولین موضوع در تاریخ شورای امنیت | شورای امنیت سازمان ملل یکی از ارکان مهم سازمان ملل متحد است که وظیفهٔ پاسداری از امنیت و صلح بین‌المللی را به عهده دارد. اولین جلسه شورای امنیت که به منزله اعلام موجودیت رسمی این نهاد بین المللی بود در ۱۷ژانویه ۱۹۴۶ در کلیسای «وست مینستر» لندن برگزار گردید.
نخستین موضوعی که در تاریخ شورای امنیت سازمان ملل، به این شورا برده شد در باره ایران بود. در باره شکایت ایران علیه دولت شوروی در خصوص مداخله آن کشور در امور داخلی کشورمان و عدم تخلیه نواحی شمالی ایران. این شکایت در دو نوبت به عمل آمد : بار اول در 19 ژانویه 1946 یعنی تنها دو روز پس از اولین نشست رسمی شورای امنیت ، و بار دوم در 18مارس 1946. جلسه اول در اعتراض به دخالت روسها در امور داخلی ایران و بار دوم در اعتراض به عدم خروج نظامیان روسیه از نواحی شمالی ایران. در نوبت اول نماینده ایران که در جلسه شورا حضور داشت اقدام نظامیان روسیه در جلوگیری از رفت و آمد به منطقه آذربایجان ایران را برخلاف پیمان سه جانبه ایران، انگلستان و شوروی(منعقده در 29 ژانویه 1942) و اعلامیه سه دولت بزرگ در تهران(مورخ 1943) و همچنین اصول حقوق بین الملل و اصول مندرج در مقدمه منشور ملل متحد دانست. مذاکرات شورا منجر به صدور قطعنامه مورخ 30 ژانویه 1946 شد که طی آن از طرفین درخواست شد همانطور که خود اعلام آمادگی کردند مذاکرات مستقیم را برای یافتن راه حل موضوع مورد اختلاف شروع کنند. در بار دوم یعنی در 18مارس 1946 ایران شکایت دیگری به شورا برد دائر بر اینکه اتحاد شوروی از تخلیه آذربایجان خودداری نموده و به مداخلات خود در امور داخلی ایران ادامه می دهد. مذاکرات شورا در این خصوص منجر به تشکیل یک کمیته فرعی برای رسیدگی به موضوع شد که آن هم به نتیجه نرسید. سرانجام در تاریخ 14 آوریل در جلسه ای که نماینده شوروی غایب بود قطعنامه ای به تصویب شورا رسید که بر اساس آن با توجه به قولی که دولت شوروی برای تخلیه ایران در ظرف پنج تا شش هفته داده بود و با توجه به مذاکراتی که بین طرفین جریان داشت رسیدگی به درخواست ایران را تا ششم ماه مه 1946 به تعویق انداخت.
در تاریخ 25 آوریل نماینده ایران به اطلاع شورا رساند که «دولت شوروی قول داده است تا ششم ماه مه 1946 قوای ارتش سرخ را از خاک ایران بیرون ببرد. علیهذا شکایت خود علیه دولت شوروی را مسترد می دارد.» اما در جلسات متعدد شورای امنیت این بحث مطرح شد که آیا با استرداد شکایت ایران موضوع خود به خود از دستور کار شورا حذف خواهد شد یا خیر؛ و بحث بر سر مساله «اختلاف» و «وضعیت» مطرح گردید تا با تخلیه خاک ایران از قوای شوروی، موضوع منتفی گردید. منبع:عباس هدایتی خمینی، شورای امنیت و جنگ تحمیلی، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران، 1370، ص 53 و 54 | این مطلب تاکنون 4128 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|